1. Ảnh hưởng của việc khai thác
Khai thác than, bÆ°á»›c đầu tiên trong vòng Ä‘á»i của than, gây ra nạn phá rừng và giải phóng má»™t lượng khoáng chất và kim loại nặng Ä‘á»™c hại và o đất và nÆ°á»›c. Những ảnh hưởng của việc khai thác than vẫn tồn tại trong nhiá»u năm sau khi than được loại bá».
Các hoạt Ä‘á»™ng khai thác tồi tệ có thể đốt cháy các đám cháy than, có thể đốt cháy trong nhiá»u tháºp ká»·, giải phóng tro bay và khói thuốc vá»›i khà nhà kÃnh và hóa chất Ä‘á»™c hại. HÆ¡n nữa, việc khai thác giải phóng khà mê-tan má» than, má»™t loại khà nhà kÃnh mạnh gấp 20 lần so vá»›i carbon dioxide. HÃt phải bụi than gây ra bệnh phổi Ä‘en giữa những ngÆ°á»i khai thác má» và những ngÆ°á»i sống gần đó, và tai nạn của tôi giết chết hà ng ngà n ngÆ°á»i má»—i năm. Khai thác than thay thế toà n bá»™ cá»™ng đồng, buá»™c phải rá»i bá» vùng đất của há» bằng cách mở rá»™ng các má», cháy than, sụt lún và nguồn cung cấp nÆ°á»›c bị ô nhiá»…m.
Có hai cách khai thác được sỠdụng rộng rãi: khai thác dải và khai thác ngầm.
2. Khai thác dải
Khai thác dải (còn được gá»i là đúc mở, đỉnh núi hoặc khai thác bá» mặt) liên quan đến việc cạo sạch đất và đá để lấy than chôn gần bá» mặt. Trong nhiá»u trÆ°á»ng hợp, các ngá»n núi bị phá hủy theo nghÄ©a Ä‘en để đạt được các vỉa than má»ng bên trong, để lại sẹo vÄ©nh viá»…n trên cảnh quan.
Khai thác dải chiếm khoảng 40% các má» than của thế giá»›i nhÆ°ng ở má»™t số quốc gia, chẳng hạn nhÆ° Úc, các mỠđúc mở chiếm tá»›i 80% các má». Mặc dù nó có sức tà n phá rất cao, ngà nh công nghiệp thÆ°á»ng thÃch khai thác dải vì nó đòi há»i Ãt lao Ä‘á»™ng hÆ¡n và mang lại nhiá»u than hÆ¡n so vá»›i khai thác dÆ°á»›i lòng đất.
2.1. Tác động của khai thác dải:
Khai thác dải phá hủy cảnh quan, rừng và môi trÆ°á»ng sống hoang dã tại khu vá»±c của má» khi cây cối, thá»±c váºt và lá»›p đất mặt bị xóa khá»i khu vá»±c khai thác. Äiá»u nà y dẫn đến xói mòn đất và phá hủy đất nông nghiệp.
Khi mÆ°a rá»a trôi lá»›p đất trên cùng bị ná»›i lá»ng thà nh dòng, trầm tÃch gây ô nhiá»…m Ä‘Æ°á»ng thủy. Äiá»u nà y có thể là m tổn thÆ°Æ¡ng cá và là m giảm Ä‘á»i sống thá»±c váºt ở hạ lÆ°u, và gây biến dạng các kênh và suối, dẫn đến lÅ© lụt.
Nguy cÆ¡ ô nhiá»…m hóa há»c của nÆ°á»›c ngầm tăng lên khi các khoáng chất trong đất ngấm và o nÆ°á»›c ngầm và các lÆ°u vá»±c sông bị phá hủy khi đất bị biến dạng là m mất nÆ°á»›c mà nó từng giữ.
Khai thác dải gây ra ô nhiá»…m bụi và tiếng ồn khi đất trên cùng bị phá vỡ vá»›i máy móc hạng nặng và bụi than được tạo ra trong các má».
2.2. Kết quả của tất cả Ä‘iá»u nà y là vùng đất cằn cá»—i bị ô nhiá»…m lâu sau khi má»™t má» than ngừng hoạt Ä‘á»™ng.
Mặc dù nhiá»u quốc gia yêu cầu kế hoạch cải tạo cho các khu khai thác than, nhÆ°ng việc hoà n tác tất cả các thiệt hại vá» môi trÆ°á»ng đối vá»›i nguồn nÆ°á»›c, môi trÆ°á»ng sống bị phá hủy và chất lượng không khà kém là má»™t nhiệm vụ lâu dà i và có vấn Ä‘á». Sá»± xáo trá»™n đất Ä‘ai nà y là trên má»™t quy mô rá»™ng lá»›n.
Nỗ lực tái gieo hạt đất bị phá hủy do khai thác than là khó khăn vì quá trình khai thác đã phá hủy hoà n toà n đất. Và dụ, ở Montana, các dự án trồng lại có tỷ lệ thà nh công chỉ 20-30%, trong khi ở một số nơi ở Colorado chỉ có 10% cây giống cây sồi được trồng sống sót.
Tại Trung Quốc, khai thác than đã là m suy giảm chất lượng đất Æ°á»›c tÃnh khoảng 3,2 triệu ha, theo Æ°á»›c tÃnh năm 2004. Tá»· lệ phục hồi tổng thể (tá»· lệ diện tÃch đất khai hoang trên tổng diện tÃch đất bị thoái hóa) của đất hoang má» chỉ khoảng 10 tráºn12 phần trăm.
3. Khai thác hầm má»
Phần lá»›n than của thế giá»›i được lấy thông qua các má» dÆ°á»›i lòng đất. Trong khi khai thác ngầm, cho phép các công ty than khai thác các má» than sâu hÆ¡n, được xem là Ãt phá hủy hÆ¡n so vá»›i khai thác dải, ảnh hưởng của việc khai thác gây thiệt hại rá»™ng rãi cho môi trÆ°á»ng.
Trong các má» khai thác phòng và cá»™t, các cá»™t than được để lại để há»— trợ mặt đất ở trên trong quá trình khai thác ban đầu, sau đó chúng thÆ°á»ng được Ä‘Æ°a ra ngoà i và má» bị sụp đổ, được gá»i là sụt lún. Trong các má» tÆ°á»ng dà i, máy cắt cÆ¡ há»c tÆ°á»›c than từ các má». Các cấu trúc há»— trợ cho phép truy cáºp của ngÆ°á»i cắt và o má» cuối cùng đã bị loại bá» và má» sụp đổ. Äó là những hiệu ứng khai thác mà không ai nhìn thấy nhÆ°ng là rắc rối nhất của tất cả.
3.1. Tác động của khai thác ngầm
Khai thác ngầm khiến má»™t lượng lá»›n đất và đá thải được Ä‘Æ°a lên bá» mặt – chất thải thÆ°á»ng trở nên Ä‘á»™c hại khi tiếp xúc vá»›i không khà và nÆ°á»›c.
Nó gây sụt lún khi các má» sụp đổ và vùng đất phÃa trên nó bắt đầu chìm. Äiá»u nà y gây ra thiệt hại nghiêm trá»ng cho các tòa nhà .
Nó hạ thấp má»±c nÆ°á»›c ngầm, thay đổi dòng chảy của nÆ°á»›c ngầm và suối. Và dụ, ở Äức, hÆ¡n 500 triệu mét khối nÆ°á»›c được bÆ¡m ra khá»i mặt đất má»—i năm. Chỉ má»™t tá»· lệ nhá» trong số nà y được sá» dụng bởi các ngà nh công nghiệp hoặc thị trấn địa phÆ°Æ¡ng – phần còn lại bị lãng phÃ. Äiá»u tồi tệ hÆ¡n là việc loại bá» quá nhiá»u nÆ°á»›c tạo ra má»™t loại phá»…u hút nÆ°á»›c từ má»™t khu vá»±c lá»›n hÆ¡n nhiá»u so vá»›i môi trÆ°á»ng khai thác than ngay láºp tức.
Khai thác than cÅ©ng tạo ra khà thải nhà kÃnh.
3.2. Khai thác mỠthan Mêtan
Mêtan má» than, Ãt phổ biến trong khà quyển hÆ¡n CO2, nhÆ°ng mạnh gấp 20 lần khà nhà kÃnh, hình thà nh trong quá trình hình thà nh địa chất của than và được giải phóng trong quá trình khai thác than. Hầu hết khà mêtan má» than đến từ các má» dÆ°á»›i lòng đất. Mặc dù khà mê-tan nà y thÆ°á»ng được thu giữ và sá» dụng là m nhiên liệu thị trấn, nhiên liệu công nghiệp, nguyên liệu hóa há»c và nhiên liệu xe cá»™, nhÆ°ng rất hiếm khi tất cả được sá» dụng. Khà mê-tan cÅ©ng được sá» dụng trong các dá»± án sản xuất Ä‘iện. Tuy nhiên, mặc dù đầu tÆ° lá»›n và o nghiên cứu, chỉ có khoảng 50 dá»± án nhÆ° váºy tồn tại trên toà n thế giá»›i.
- Ở Trung Quốc, nÆ¡i khai thác hÆ¡n 95% than dÆ°á»›i lòng đất, khoảng 300 má» thuá»™c sở hữu nhà nÆ°á»›c được phân loại là dá»… bị nổ khà metan. Tác Ä‘á»™ng của việc khai thác than ở Trung Quốc ngà y cà ng rõ rà ng trong thá»i hiện đại.
Phát thải trên toà n thế giới dự kiến ​​sẽ tăng 20 phần trăm trong 12 năm tới.
3.3. Cháy than
Cháy than – đốt hoặc đốt cháy vỉa than, đống than hoặc đống chất thải than – là má»™t vấn Ä‘á» môi trÆ°á»ng quan trá»ng ở nhiá»u quốc gia, bao gồm Trung Quốc, Nga, Mỹ, Indonesia, Úc và Nam Phi. Các đám cháy than ngầm có thể đốt cháy trong nhiá»u thế ká»·, lấp đầy bầu khà quyển bằng khói carbon-monoxide (CO), carbon-dioxide (CO2), metan (CH4), sulfur dioxide (SO2), oxit nitÆ¡ (NOx) và nhà kÃnh hoặc chất Ä‘á»™c khác khà – cÅ©ng nhÆ° tro bay từ lá»— thông hÆ¡i và khe nứt.
Các tác Ä‘á»™ng khác của há»a hoạn than bao gồm nhiệt Ä‘á»™ bá» mặt tăng và ô nhiá»…m nÆ°á»›c ngầm, đất và không khÃ.
Mặc dù các đám cháy than có thể được gây ra bởi sấm sét, và cháy rừng hoặc than bùn, chúng thÆ°á»ng được gây ra bởi các tai nạn khai thác và kỹ thuáºt khai thác không đúng cách. Ở Indonesia, những đám cháy tÆ°Æ¡ng tá»± được sá» dụng để dá»n sạch những khu rừng nhiệt Ä‘á»›i rá»™ng lá»›n đã đốt cháy hÆ¡n 300 đám cháy than kể từ những năm 1980.
Trung Quốc có nhiá»u vụ cháy than nhất thế giá»›i, trong khi Ấn Äá»™ chiếm tá»· lệ lá»›n nhất thế giá»›i. Ở Trung Quốc, má»—i năm có từ 15 đến 20 triệu tấn than đốt không kiểm soát được, chiếm từ 0,1% đến 1% lượng khà thải CO2 do con ngÆ°á»i gây ra trên thế giá»›i, (Mặc dù các vụ cháy than là đáng kể, nhÆ°ng lượng phát thải từ các nhà máy Ä‘iện cao hÆ¡n nhiá»u).
3.4. Thoát nước mỠaxit
Thoát nÆ°á»›c má» axit được tạo ra khi nÆ°á»›c trá»™n vá»›i than và các loại đá khác được khai quáºt trong quá trình khai thác, đảm nháºn mức Ä‘á»™ Ä‘á»™c hại của khoáng chất và kim loại nặng. NÆ°á»›c Ä‘á»™c hại nà y rò rỉ ra khá»i các má» bá» hoang là m ô nhiá»…m nÆ°á»›c ngầm, suối, đất, thá»±c váºt, Ä‘á»™ng váºt và con ngÆ°á»i. Kết quả là má»™t mà u cam có thể phủ kÃn sông, cá»a sông hoặc đáy biển giết chết thá»±c váºt và là m cho nÆ°á»›c mặt không thể sá» dụng nhÆ° nÆ°á»›c uống.
Thoát nÆ°á»›c má» axit là má»™t trong những tác Ä‘á»™ng lá»›n nhất của việc khai thác được cảm nháºn trên toà n thế giá»›i, đặc biệt là ở Nam Phi nÆ¡i vấn đỠđã bị bá» qua trong hÆ¡n 100 năm. Má»™t tổ chức nổi tiếng ở Nam Phi, Liên Ä‘oà n vì má»™t môi trÆ°á»ng bá»n vững, mÅ©i nhá»n của bà Mariette Liefferink đã chiến đấu vá»›i vấn đỠảnh hưởng của việc khai thác và thoát nÆ°á»›c má» axit vá»›i chÃnh phủ và các công ty khai thác trong 2 tháºp ká»·.
Nguồn thoát nÆ°á»›c má» axit có thể vẫn hoạt Ä‘á»™ng trong nhiá»u tháºp ká»· hoặc thế ká»· sau khi mỠđóng cá»a .
3.5. Các mối Ä‘e dá»a sức khá»e phổ biến do khai thác than:
Pneumoconiosis, còn gá»i là bệnh phổi Ä‘en hay CWP, được gây ra khi những ngÆ°á»i khai thác hÃt phải bụi than và carbon, là m cứng phổi. Ước tÃnh cho thấy 1.200 ngÆ°á»i ở Mỹ vẫn chết vì bệnh phổi Ä‘en hà ng năm. Tình hình ở các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển tháºm chà còn tồi tệ hÆ¡n.
Theo má»™t nghiên cứu năm 2001 của Hoa Kỳ, bệnh tim phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tÃnh, tăng huyết áp, bệnh phổi và bệnh tháºn đã được tìm thấy vá»›i tá»· lệ cao hÆ¡n bình thÆ°á»ng ở những ngÆ°á»i sống gần má» than.
Mức Ä‘á»™c hại của asen, flo, thủy ngân và selen được phát ra từ các đám cháy than, xâm nháºp và o không khà và chuá»—i thức ăn của những ngÆ°á»i sống gần đó.
Má» sụp đổ và tai nạn giết chết hà ng ngà n công nhân trên khắp thế giá»›i má»—i năm. Tai nạn má» than Trung Quốc đã giết chết 4.700 ngÆ°á»i trong năm 2006.