1. Phế Liệu Là Gì? Nên Thu Mua Phế Liệu Nà o?
“Phế Liệu Là Váºt Bá» Äi Từ Những Nguyên Liệu Äã Qua Chế Biến”. Nhiá»u cÆ¡ sở đã mở rá»™ng dịch vụ thu mua phế liệu trên toà n quốc. Theo cách hiểu nà y, tất cả những váºt chất phát sinh sau quá trình sá» dụng nguyên liệu bị chủ sở hữu bá» Ä‘i Ä‘á»u trở thà nh phế liệu. Äịnh nghÄ©a nà y đã không Ä‘Æ°a ra tiêu chà để phân biệt phế liệu và chất thải – là “rác và các váºt bá» Ä‘i sau má»™t quá trình sá» dụng”, phế liệu theo cách hiểu nà y là má»™t dạng chất thải.
Phế liệu là sản phẩm, váºt liệu bị loại ra từ quá trình sản xuất hoặc tiêu dùng được thu hồi để dùng là m nguyên liệu sản xuất.
Theo các định nghÄ©a trên, váºt chất sẽ trở thà nh phế liệu và có thể thu mua khi đáp ứng đầy đủ các tiêu chà sau:
- Thu Mua Các Sản Phẩm Hoặc Váºt Liệu
“Sản phẩm” là những thứ do lao Ä‘á»™ng của con ngÆ°á»i tạo ra. Các sản phẩm mà con ngÆ°á»i tạo ra có thể tồn tại dÆ°á»›i dạng váºt thể hoặc phi váºt thể. DÆ°á»›i giác Ä‘á»™ luáºt môi trÆ°á»ng thì đó chỉ có thể là những sản phẩm tồn tại dÆ°á»›i dạng váºt thể thuá»™c thà nh phần môi trÆ°á»ng. Do đó, những sản phẩm phi váºt thể không thuá»™c khái niệm phế liệu.
- Thu Mua Phế Liệu Bị Loại Ra Từ Quá Trình Sản Xuất Hoặc Tiêu Dùng
Bị loại ra được hiểu là các sản phẩm hoặc váºt liệu được Ä‘Æ°a ra khá»i quá trình sản xuất hoặc tiêu dùng do không còn phù hợp vá»›i quá trình sản xuất và tiêu dùng.
-  Thu Mua Phế Liệu Äược Thu Hồi Dùng Là m Nguyên Liệu
Sản phẩm hoặc váºt liệu có trở thà nh phế liệu hay không phụ thuá»™c và o việc đánh giá trên thá»±c tế đối vá»›i hà nh vi “từ bỠý định khai thác giá trị, công dụng” của chủ sở hữu và phải được xem xét má»™t cách cụ thể đối vá»›i từng trÆ°á»ng hợp, nhÆ° thu hồi để bán dÆ°á»›i hình thức hà ng hóa, để sá» dụng là m nguyên liệu hoặc để xá» lý.
2. Tiêu Chuẩn Äể Phân Biệt Phế Liệu Vá»›i Chất Thải
Sản phẩm loại ra phải đủ các tiêu chà sau má»›i được gá»i là phế liệu. Cụ thể:
2.1 Là Sản Phẩm Hoặc Váºt Liệu
Sản phẩm là những thứ do lao Ä‘á»™ng con ngÆ°á»i tạo ra. Các sản phẩm nà y có thể tồn tại dÆ°á»›i dạng phi váºt thể hoặc váºt thể. Tuy nhiên, theo luáºt môi trÆ°á»ng, sản phẩm chỉ có thể là những váºt tồn tại dÆ°á»›i dạng váºt thể và nó phải thuá»™c thà nh phần môi trÆ°á»ng. Do đó, sản phẩm phi váºt thể không thuá»™c phế liệu.
Váºt liệu là những thứ được dùng để là m gì đó. Do váºy, váºt liệu có thể được hiểu là những váºt chất trong tá»± nhiên hoặc đã qua chế biến. Những thứ nà y có thể sá» dụng trong quá trình sản xuất.
2.2 Bị Loại Ra Trong Quá Trình Sản Xuất Hoặc Tiêu Dùng
‘Bị loại ra’ được hiểu là những thứ được Ä‘Æ°a ra khá»i quá trình tiêu dùng hoặc sản xuất. Trong tiêu dùng, hà nh Ä‘á»™ng nà y có nghÄ©a là chủ sở hữu không Ä‘Æ°a nó và o để khai thác giá trị hay công dụng.
Còn trong sản xuất, khái niệm nà y được phân biệt giữa hà nh vi của công nhân và hà nh vi của chủ sở hữu. ‘Bị loại ra’ chỉ được coi là hà nh vi của chủ sở hữu trong quá trình sản xuất. Theo đó, chủ sở hữu sẽ từ bỠý định sỠdụng sản phẩm đó và o sản xuất. Hà nh vi của chủ sở hữu có thể được thể hiện bằng không hà nh động hoặc hà nh động.
2.3 Äược Thu Hồi Là m Nguyên Liệu Sản Xuất
Sản phẩm hoặc váºt liệu trở thà nh phế liệu cần phụ thuá»™c và o hà nh vi của chủ sở hữu. Hà nh vi được chia thà nh thu hồi để bán dÆ°á»›i hình thức hà ng hoá hay để là m nguyên liệu hoặc xá» lý.
Và dụ, nếu quần áo cÅ© chủ sở hữu không mặc và đem bán cho ngÆ°á»i khác là hà ng cÅ© (secondhand) thì sản phẩm nà y là hà ng hoá. Trong trÆ°á»ng hợp chủ sở hữu dùng quần áo cÅ© là m nguyên liệu sản xuất hoặc bán cho ngÆ°á»i khác là m nguyên liệu thì nó sẽ trở thà nh phế liệu.
Còn trong trÆ°á»ng hợp số quần áo cÅ© đó không được sá» dụng cho bất kỳ mục Ä‘Ãch nà o thì nó trở thà nh chất thải cần được xá» lý.
Qua đây có thể thấy rất khó để Ä‘Æ°a ra nguyên lý chung để đánh giá mục Ä‘Ãch thu hồi của chủ sở hữu. Thá»±c tế cho thấy, đánh giá mục Ä‘Ãch thu hồi chỉ có thể thá»±c hiện thông qua những trÆ°á»ng hợp cụ thể.
» » » Xem thêm: Thu mua phế liệu tại Bình DÆ°Æ¡ngÂ
3. Phân Loại Phế Liệu
Có 3 loại phế liệu trên thị trÆ°á»ng hiện nay. Cụ thể:
3.1 Phế Liệu Thô
Äây là loại phế liệu chiếm khoảng 2/3 tổng sản lượng phế liệu. Phế liệu thô gồm đất đá tròn xây dá»±ng hoặc khi khai thác khoáng sản, kÃnh, gạch, bê tông, tro… Những phế liệu nà y không thể phân hoá hay bốc cháy vì váºy nó sẽ chất thà nh đống sau khi được thải ra môi trÆ°á»ng. Nó sẽ được dùng để bồi đắp vùng trÅ©ng. Nói chung, vá»›i sự biến đổi khà háºu nhÆ° hiện nay thì những phế liệu thô nà y có thể củng cố cồn đất, lấn biển hay bãi đá.
3.2 Phế Liệu Không Nguy Hiểm
Phế liệu không nguy hiểm chiếm khoảng 1/3 tổng sản lượng phế liệu. Phế liệu không nguy hiểm gồm hoa, lá cây, gá»—, rÆ¡m, carton, giấy, nhá»±a… Chúng có thể Ä‘em lại lợi Ãch kinh tế bởi nó có thể sá» dụng tuần hoà n nhÆ° đốt cháy để lấy ẩn nhiệt, ủ thà nh phân…
3.3 Phế Liệu Nguy Hiểm
Phế liệu nguy hiểm chiếm dÆ°á»›i 4% tổng sản lượng phế liệu. Phế liệu nguy hiểm là những loại chứa những chất Ä‘á»™c hại đối vá»›i con ngÆ°á»i, sinh váºt và môi trÆ°á»ng. Chúng bao gồm các váºt liệu phóng xạ, chất hoá há»c, các chất thải y tế… Váºt liệu phóng xạ thì còn có thể lÆ°u trữ chá» nó phân hạch hết. Còn những váºt liệu khác bắt buá»™c phải phân huá»· chúng theo từng cách khác nhau.
Xem thêm: Quy chuẩn phế liệu nháºp khẩu
4. Những Lợi Ãch Không Ngá» Từ Việc Tái Chế Phế Liệu
Theo nghiên cứu của EPA, tái chế kim loại truất phế kim loại Ä‘em lại khá nhiá»u lợi Ãch. Cụ thể:
– Tiết kiệm tới 75% năng lượng
– Tiết kiệm tới 90% các nguyên nguyên liệu (raw materials) được sỠdụng
– Ô nhiễm không khà giảm 86%
– Việc sỠdụng nước giảm 40%
– Ô nhiễm nước giảm 40%
– Chất thải mỠquặng (mining wastes) giảm 97%
4.1 Nếu tái chế thép phế truất liệu để là m thép mới sẽ tiết kiệm:
– 1.115 kg quặng sắt
– 625 kg than
– 53 kg đá vôi
Hiện nay tại Việt Nam, việc thu mua phế liệu để tái chế không những giúp là m sạch môi trÆ°á»ng; tiết kiệm tà i nguyên; mà còn giúp tăng trưởng kinh tế của chÃnh các doanh nghiệp. Có thể nói việc thu mua phế liệu Ä‘ang là má»™t lÄ©nh vá»±c có lợi nhuáºn tÆ°Æ¡ng đối lá»›n.
Xem ngay: Bảng giá thu mua phế liệu
5. Những Thách Thức Của NghỠThu Mua Phế Liệu
Chắc hẳn, hầu hết má»—i ngÆ°á»i trong chúng ta Ä‘á»u đã từng bắt gặp những ngÆ°á»i hà nh nghá» Thu mua phế liệu, há» còn được biết đến vá»›i những danh xÆ°ng khác tùy theo từng vùng miá»n nhÆ° mua bán đồng nát, mua bán nhôm nhá»±a… Không chỉ là má»™t công việc vất vả, Ãt ai biết rằng nghá» nà y còn phụ thuá»™c và o rất nhiá»u yếu tố khác, có thể tác Ä‘á»™ng đến sá»± phát triển của nghá».
5.1 Thá»i Tiết
Äặc thù của nghá» nà y là má»™t công việc đòi há»i ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng phải di chuyển thÆ°á»ng xuyên. Có nhÆ° váºy má»›i thu mua được nhiá»u váºt dụng hÆ° há»ng, đã cÅ© hoặc không còn sá» dụng được nữa của ngÆ°á»i dân. ChÃnh vì thế, không ngạc nhiên khi Thu mua nhôm phế liệu phụ thuá»™c khá nhiá»u và o yếu tố thá»i tiết.
Khà háºu Việt Nam thÆ°á»ng có hai mùa rõ rệt là mùa khô vá»›i cái năng chói chang, oi bức và mùa mÆ°a vá»›i những cÆ¡n mÆ°a bất chợt. Äặc biệt là ở các thà nh phố lá»›n còn thÆ°á»ng xuyên xảy ra tình trạng ngáºp lụt, những Ä‘iá»u nà y đã tác Ä‘á»™ng không nhỠđến quá trình hà nh nghá» của ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng.
Tuy nhiên, nếu nhÆ° và o mùa khô những ngÆ°á»i là m công việc Thu mua phế liệuvẫn có thể thá»±c hiện công việc của mình, thì và o những ngà y mÆ°a Ä‘iá»u đó dÆ°á»ng nhÆ° khó khăn hÆ¡n gấp bá»™i, thu nháºp cÅ©ng vì thế mà giảm Ä‘i rất nhiá»u gây tác Ä‘á»™ng không nhỠđến cuá»™c sống của chÃnh há».
5.2 Sức Khá»e
NhÆ° đã Ä‘á» cáºp, thu mua phế liệu giá cao là má»™t công việc hết sức nặng nhá»c. Do đó nó đòi há»i ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng phải có sức khá»e tháºt tốt; để má»—i ngà y có thể vượt qua sá»± khắc nghiệt của thá»i tiết mà hà nh nghá».
HÆ¡n thế nữa, đây cÅ©ng là công việc thÆ°á»ng xuyên phải tiếp xúc vá»›i nhiá»u loại hóa chất; váºt liệu Ä‘á»™c hại. Chúng có thể tồn tại lá»™ thiên hoặc tiá»m ẩn trong các loại phế liệu mà ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng vô tình mua và o. Do váºy, há» hoà n toà n có thể mắc phải những căn bệnh nguy hiểm trong quá trình hà nh nghá».
5.3 Thách Thức Từ Các Mô Hình Kinh Doanh Mới
Nghá» thu mua phế liệu tại tp hcm là má»™t nghỠđã có lịch sá» khá lâu Ä‘á»i, hiện số lượng lao Ä‘á»™ng tham gia công việc nà y là tÆ°Æ¡ng đối lá»›n, phần nhiá»u trong số há» là những ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng nghèo đến từ má»i tỉnh thà nh trên cả nÆ°á»›c. Vá»›i trình Ä‘á»™ còn hạn chế, việc tiếp cáºn những phÆ°Æ¡ng thức kinh doanh hiện đại là rất khó khăn.
ChÃnh vì thế, ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng theo phÆ°Æ¡ng thức truyá»n thống sẽ phải cạnh tranh vá»›i hình thức kinh doanh qua mạng internet. Cách thức nà y mang đến sá»± tiện lợi tối Ä‘a cho cả ngÆ°á»i bán lẫn ngÆ°á»i mua; mang lại nguồn thu nháºp tốt hÆ¡n cho những ai biết cách khai thác.
Thiết nghÄ©, trong thá»i gian tá»›i ngÆ°á»i lao Ä‘á»™ng hà nh nghá» thu mua và bán phế liệu nên tìm cách tiếp cáºn vá»›i những giải pháp kinh doanh má»›i. NhÆ° xây dá»±ng website giá»›i thiệu vá»±a thu mua chẳng hạn… Äiá»u nà y sẽ giúp cải thiện đáng kể cuá»™c sống vốn còn nhiá»u khó khăn của chÃnh bản thân.